De museummuze van Ben Sledsens
Welke kunstwerken uit de collectie van het KMSKA inspireren kunstenaars vandaag? En waarom?
Collectie
Collectie
De kunst van het verzamelen
Hoe verzamel je een kunstcollectie die zeven eeuwen omvat? En hoe ontstond het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen? Duik mee in het verleden van het museum: van mijlpaal naar mijlpaal.
1382: De Sint-Lucasgilde
De 14de eeuw. In Antwerpen verenigen schilders zich in een gilde: de Sint-Lucasgilde. Deze heeft zijn eigen vergader- en feestlokaal. Die verfraaien ze met hun eigen werken. Zo schenkt Rubens in 1614 De Heilige familie met papegaai aan de gilde.
De Heilige Familie met de papegaai
Peter Paul Rubens
1663: Ontstaan Academie
Vanuit de Sint-Lucasgilde richt schilder David Teniers de Jonge een Academie op. In 1773 houdt de gilde op met bestaan. De werken gaan over naar de Academie. Die bezit intussen naast topwerken van Rubens ook kunst van Abraham Grapheus, Jordaens en Cornelius de Vos.
1794: Franse kunstroof
De Fransen roven Antwerpen leeg. Heel wat kunst uit de Academie, kerken en musea verhuist naar Parijs. Na de Slag om Waterloo keren de Vlaamse meesters terug naar huis. 26 schilderijen – vooral werken van Rubens – krijgen een plek in het museum van de Academie.
1823: Gulle ridder
De Hollanders tonen zich guller dan de Fransen. Willem I schenkt de Academie een werk van Titiaan en David Teniers II. In 1840 krijgt de collectie een echte boost. Ridder Florent van Ertborn – oud-burgemeester van Antwerpen – laat na zijn dood kunstparels na van onder andere Jan van Eyck, Rogier van der Weyden, Hans Memling en Jean Fouquet.
1852: Academische Corps
De Academie richt het 'Academische Corps' op. Vooraanstaande kunstenaars die toetreden, moeten een werk én een portret afstaan. Zo groeit de collectie 19de-eeuwse kunst sterk. Kunstminnende verenigingen, nog meer legaten en salonaankopen dikken de museumverzameling verder aan.
1875: Nieuwe wijk
Ten zuiden van het centrum plant de stad een nieuwe wijk met dokken, een station, kerken én … een nieuw museum. Een noodzaak. Het museum van de Academie is intussen te klein voor de groeiende collectie.
Bouwplan van architectenduo Jan Jacob Winders en Frans Van Dijk
Archief KMSKA
1883: Start bouwwerken
De bouw van het museum gaat van start. Geen makkelijke opgave voor architecten Jan Jacob Winders en Frans Van Dijk. De zalen moeten brandveilig zijn en een grote lichtinval hebben. Er is bovendien nood aan restauratieplaatsen, een vergaderzaal, kelders tegen rampen, een moderne verwarmingsinstallatie én magazijnen. Een architecturaal huzarenstukje.
1890: Opening
De bouw neemt zeven jaar in beslag. Op 11 augustus 1890 opent het museum trots de deuren. Het gebouw bevat een mix van bouwstijlen: van klassiek tot Vlaamse renaissancestijl.
1905: Ensor en co
Onder impuls van de Antwerpse familie Franck en de verenigingen Kunst van Heden en Vrienden der Moderne Kunst vergaart het museum een belangrijke collectie eigentijdse kunst: zowel Belgisch impressionisme als Vlaams expressionisme. Daarbij zitten veel werken van James Ensor, maar ook Chagall en Schmalzigaug.
1974: Rik Wouters
In 1974 schenken baron Ludo van Bogaert en zijn vrouw Marie-Louise Sheid hun aanzienlijke Rik Wouters-verzameling aan het KMSKA: 13 schilderijen, 8 beelden, 36 tekeningen en aquarellen. Naast de belangrijkste Ensor-collectie ter wereld heeft het museum nu ook de grootste Wouters-verzameling.
2011: Grootse verbouwing
In het najaar van 2011 start de nieuwe verbouwing. De historische schil krijgt een moderne kern. Zo komen zowel de klassieke als moderne collecties nog beter tot hun recht.
Gerelateerde artikels
Collectie
Collectie
Zes weetjes over de Heilige Barbara van Nicomedië
Zes dingen die je nog niet wist over de Heilige Barbara van Nicomedië van Jan van Eyck.
Collectie
Collectie
De museummuze van Sofie Muller
Welke kunstwerken uit de collectie van het KMSKA inspireren kunstenaars vandaag? En waarom?
Collectie
Collectie
Nieuwe aanwinst: een ets van Ensor
Nieuw in de collectie: Inname van een vreemde stad, een ets van James Ensor.